Julestraumen

Tidlegare landslagskeeper Håkon Opdal debuterte i haust som forfattar med Den ellevte mann, ei filosofisk og klok bok frå innsida av toppfotballen, om meininga med spelet og livet. I dette tankevekkande julebrevet skriv han om jula i straumkrisas tid.

Tidlegare landslagskeeper Håkon Opdal skriv eit tankevekkande julebrev om jula i straumkrisas tid.
Foto: Helge Skodvin

Eg skulle ønska eg fann ein straum så stri at han skylde meg tilbake til jula i barndommen. Til den kvite jula. Der pakkane nokre gonger var så store og harde at dei måtte stå på gangen. Og på julemorgon var skaren hard og skein som ei vidde av diamantar vi kunne laga lange forsiktige spor i.

Etter den kvite jula kjem den grøne tida. Det er der straumen fører oss – den straumen vi ikkje kan hoppa ut av, leiar oss alltid dit. Guten skal igjen finna fram pinnestonga og jaga bekkeaure bak steinane, når tida er inne. Men i desember har ikkje pinnestonga noko å stilla opp med mot skaren – guten lyt fint venta.

No er ikkje jula så kvit lenger – ho er svart og våt og grå. Pakkane er mjuke, så mjuke at bandet fell av og lappen vert borte. Og svigers serverer lutefisk dei ikkje sjølve har fiska. Skaren har òg smelta – han er vatn no. Mildvêret har sørgt for det, og det kriblar i føtene.

No er ikkje jula så kvit lenger – ho er svart og våt og grå.

Eg kjenner deg ikkje att. Det er som om straumen har drege meg under, og eg har hamna i den nye jula, med både verdsmeisterskap og Boxing Day. Lucia tapar semifinalen, og ingen gut eller jente treng venta på noko som helst. På skjermen knivar Nissen, Messi og Messias om kven som er mest magisk – kvitt og raudt eller kvitt og himmelblått?

Og vi sære vaksne treng heller ikkje venta. Ikkje på mildvêr og ikkje på sommarferien som skal koma. Vi kan finna fram flugestonga med ein gong, og dei mjuke pakkane trær vi på beina eller over hovudet. Flugene ligg klare, døsige av mørket både i og utanfor boksen. Og på julemorgon ligg sjøen der og glitrar, som eit hav av diamantar vi kan søka lykka i.

Men dei lyse timane i desember er ikkje mange.

Resten av tida skulle eg ønska eg hadde ein straum som kunne skylja meg ut i det mjuke og kvite, og fri meg frå det harde og mørke. Eg skulle ønska eg hadde ein straum så mjuk at han fekk meg til å sitta stille og drikka sider og eta nøtter.

På skjermen knivar Nissen, Messi og Messias om kven som er mest magisk – kvitt og raudt eller kvitt og himmelblått?

Eg skulle ønska eg hadde ein straum som blanda det nye med det gamle. Som blanda det grøne med det kvite – som grantreet om vinteren. Eg saknar at pakkane må stå på gangen, og at dei ikkje går på straum.

For den nye jula er eit unntak – ho må vera eit unntak. Den nye jula må likna den gamle. Om ho ikkje blir så kvit som før, og juleansjosen må symja konstant motstraums, så skal Lucia sleppa å spela fleire semifinalar; ho vinn på walkover kvart år, lysande av solidaritet. Og lyttar eg godt innimellom alle barnekora og lausskjegga, kan eg høyra den rolege straumen som fortel meg om det som var, og kviskrar eit håp for det som skal koma.

Håkon Eikemo Opdal (f. 1982) har over 20 års erfaring som profesjonell fotballspelar i Brann (296 kampar), Start og Sønderjysk Elitesport (Danmark). Han var ein del av landslaget i 2005–2009, og vann Kniksenprisen som Noregs beste målvakt i 2006 og 2007. Han avslutta karrieren ved nyttår 2021, og arbeider no som kommunikasjonsrådgivar, og debuterte som forfattar med boka Den ellevte mann hausten 2022.